رسالت چهارگانه رسانه بر اساس قانون مطبوعات
رسانه در هر جامعهای، بهمثابه تریبونی برای هدایت افکار عمومی، شکلدهی به فرهنگ جمعی و نظارت همگانی عمل میکند. در جمهوری اسلامی ایران، این جایگاه نه تنها یک کارکرد اجتماعی بلکه یک مسئولیت حقوقی و قانونی نیز بهشمار میرود. ماده ۲ قانون مطبوعات، چهارچوب این مسئولیت را با صراحت و دقت مشخص کرده و رسالت رسانهها را در چهار محور اصلی تعریف میکند که ریشه در مبانی دینی، انقلابی و هویتی جامعه ایرانی دارد.
به گزارش پایگاه خبری همگام با البرز، الناز کوهزاده؛
نخستین وظیفهای که در این ماده بر آن تأکید شده، روشن ساختن افکار عمومی و ارتقاء سطح دانش مردم است؛ رسالتی که مستقیماً به آگاهیبخشی و تولید خرد جمعی در جامعه برمیگردد. رسانهای که بر اساس این اصل فعالیت میکند، نه تنها اطلاعات خام منتقل نمیکند، بلکه با تحلیل و تبیین رویدادها، مخاطب را به درک عمیقتر از مسائل مبتلابه جامعه رهنمون میشود. این مسیر، زیرساخت مشارکت آگاهانه در فرآیندهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را فراهم میسازد.
دومین بعد رسالت رسانهای، پیشبرد اهداف قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. قانون اساسی، تجلیگاه خواست عمومی ملت ایران در پیروزی انقلاب اسلامی است و رسانه باید پاسدار این خواست و بازتابدهنده اصولی چون عدالت، استقلال، آزادی و اخلاقمداری باشد. رسانه در این مسیر نهتنها باید مدافع این ارزشها باشد، بلکه باید عملکرد نهادها را با همین ارزشها بسنجد و نسبت به انحرافات هشدار دهد.
سوم، رسانهها مکلفند که با مرزبندیهای کاذب و تفرقهانگیز مقابله کنند. در جامعهای متکثر مانند ایران، یکی از آسیبهای پنهان و خطرناک، القای اختلافات قومی، مذهبی، زبانی یا فرهنگی است. رسانه مسئول، پلی میان اقشار مختلف جامعه میسازد نه دیواری میان آنها. روایت وحدت در عین تفاوت، وظیفهای کلیدی در پاسداشت امنیت روانی و هویت ملی کشور است.
و نهایتاً، مبارزه با مظاهر فرهنگ استعماری و ترویج فضائل اخلاقی و فرهنگ اسلامی بهعنوان یکی دیگر از رسالتهای اساسی رسانهها در این ماده عنوان شده است. این اصل، تبیینکننده جهاد فرهنگی رسانه در برابر جریان جهانیسازی فرهنگی و تهاجم نرم است. رسانه باید در برابر تجملگرایی، ابتذال، مصرفگرایی و دیگر اشکال نفوذ فرهنگی ایستادگی کرده و سبک زندگی اسلامی-ایرانی را تقویت کند.
در مجموع، ماده ۲ قانون مطبوعات، نقشه راهی برای رسانههای متعهد ترسیم کرده است؛ رسانههایی که نه تنها زبان مردماند، بلکه پاسدار آگاهی، وحدت، ارزشها و استقلال فکری جامعه محسوب میشوند. رسانه در این معنا، نه فقط ابزار، که نهاد فرهنگی – اجتماعیِ هویتساز است.